Warschau
Er zijn veel manieren om te leren. De meest fijne manier van leren, vind ik reizen. Volgens mij heeft een mens prikkels nodig. Prikkels houden je scherp en alert. Reizen is bij uitstek dé manier om nieuwe indrukken op te doen. Voor dit blog gebruik ik mijn eigen reiservaringen van mijn laatste reis. Samen met mijn dochter vloog ik in de voorjaarsvakantie naar Warschau, de stad van Chopin. Wij waren nog nooit in Polen geweest. Zij houdt net als ik van reizen en nieuwe dingen ontdekken.
Reizen is een oefening in geduld hebben
De wereld ontdekken gaat samen met lange reis- en wachttijden. Wachten totdat we onze bagage kunnen afgeven, door de beveiliging kunnen, kunnen boarden, wachten op onze auto, kunnen inchecken in ons hotel. Kortom, reizen is een oefening in geduld hebben. Is dat erg? Nee, want zolang je van lezen houdt is dat wat ons betreft geen punt.
Mijn dochter doet over een paar weken eindexamen. Zij leest voor haar Nederlandse literatuurlijst Eline Vere van Couperus. Ik lees De Pop (1890) van de Poolse schrijver Boleslaw Prus, die als een mijlpaal in de Poolse literatuur wordt beschouwd. In De Pop schetst Prus een weids beeld van de samenleving in Warschau. Dat doe ik altijd. Auteurs lezen die uit het land komen van waar ik naar toe ga.
Keuzes maken
Reizen heeft een eigen ritme. Wij zijn vier dagen in Warschau en willen veel zien. Om 6.00 uur gaat de wekker, om 7.00 uur ontbijten we en rond de klok van 8.30 uur stappen we ons hotel uit. ‘Een strak regime’ noemt mijn dochter dat. En ik kan het niet ontkennen.
Overdag zijn we druk met ons programma. We houden er niet zo van gegidst te worden. Liever bepalen we onze eigen route en tempo. Iedere avond eten we in de oude (nieuwe) stad. Natuurlijk kiezen we Poolse gerechten. Daarna wandelen we naar ons hotel. Op onze kamer bekijken we samen wat we de volgende dag gaan doen en genieten na van de vele indrukken van die dag. We zijn iedere dag benieuwd naar wat ons de volgende dag te wachten staat.
Je leert focussen
Door alle indrukken en nieuwe ervaringen van onze reis leven we haast als vanzelf in het heden. En uit onderzoek blijkt dat focussen op het heden gelukkig maakt. Ons leven in Nederland is naar de achtergrond verschoven.
Zo waren mijn dochter en ik helemaal in beslag genomen door onze zoektocht naar een van de schamele restanten van het getto van Warschau. Warschau had eeuwenlang een van de grootste Joodse gemeenschappen van Europa. In 1939 leefden hier ongeveer 400.000 Joden. Een derde van de totale stadsbevolking. In 1945 waren er nog 300 Joden over.
Van het getto is nauwelijks nog iets over. Behalve een stukje baksteenmuur. Dat stukje ligt in een besloten stadstuin van een woonblok (Sienna 55) en dat wilden wij graag zien om nooit te vergeten. Plaatsen die verbonden zijn met de Joodse cultuur staan niet of slecht aangegeven. Ook naar dit stukje muur moet je echt op zoek met behulp van een gedetailleerde plattegrond.
Relativeren, je niet druk maken over onbelangrijke dingen
Samen rijden we naar Treblinka. Treblinka ligt 100 km ten noordoosten van Warschau, ver weg van de bewoonde wereld. Wij zijn de enige bezoekers in het museum. Speciaal voor ons laat de museummedewerker het indrukwekkende interview met Samuel Willenberg (1923 – 2016) zien. Willenberg overleeft in augustus 1943 de opstand van de dwangarbeiders in Treblinka. Hij ontsnapt en komt in Warschau. Hij doet mee aan de opstand van het getto en ook daar ontsnapt hij.
Als we later door de regen over de gedenkplaats van het vernietigingskamp en de fundamenten van het werkkamp lopen, draaien onze hersenen en emoties overuren. Er zijn hier 750.000 mensen vermoord. Waarom zouden we ons ooit nog druk maken over triviale zaken, zoals wachten in een file, kruimels op het aanrecht of overhangende takken van de buurman in je tuin? Om maar een paar voorbeelden te noemen.
Reizen kweekt begrip
Waarom wilden wij naar Warschau? Sommige plaatsen spreken tot de verbeelding. Onze reis naar Warschau was niet altijd gemakkelijke reiskost. Het verschil tussen thuis en op reis was groot. Om te ervaren moet je op reis. Je kunt natuurlijk ook een boek lezen of een film bekijken over Warschau. Maar door daadwerkelijk naar Warschau te gaan ervaar je dat Warschau een bijzondere stad is met verschillende gezichten. Onze reis vormde een complex geheel van ervaringen, die we niet licht zullen vergeten.
Geschreven door Miriam Trommelen, Apeldoorn 12 maart 2020
Werken aan je persoonlijke ontwikkeling? Bekijk hier ons aanbod.
