De afgelopen weken stond de onderwijswereld op zijn kop. In een paar dagen schakelden docenten over naar leren op afstand. Docenten werkten de afgelopen weken keihard om zo goed mogelijk onderwijs te verzorgen. De eerste hectiek is voorbij. Volgende week openen scholen hun deuren. Hoe kijken docenten terug op deze bijzondere periode? En hoe zien zij de toekomst? Vandaag deel 2 van “Zo is het om digitaal les te geven”. Een bloemlezing.
Voor dit blog beantwoordden tien docenten uit mijn netwerk vragen per e-mail. Vier docenten werken in het voortgezet onderwijs en zes in het middelbaar beroepsonderwijs. Enkele docenten wilden anoniem hun verhaal vertellen. Daarom zijn sommige namen gefingeerd. Deel 1 verscheen 14 mei 2020.
Wat vind je de nadelen van online lesgeven?
Over het antwoord op deze vraag zijn de docenten in het voorgezet onderwijs het eens. Zij antwoorden dat er weinig interactie is met leerlingen en studenten, de groepsdynamiek en het één op één uitleggen. Dat is niet te doen met een klas van 30 leerlingen.
Zo noemt Hanneke (Nederlands) het jammer dat ze met het programma Teams niet iedereen tegelijk kan zien. Zij merkt op: ,,Leerlingen kunnen zich aanmelden en vervolgens niets doen. Zal ook gebeuren…..” Miriam (Engels) reageert: ,,Ik vind het zeer onpersoonlijk om de leerlingen niet te zien. Het is ook lastiger om persoonlijke feedback te geven en leerlingen persoonlijk aan te spreken wanneer werk niet gemaakt is of niet af is.”
“Ik mis mijn studenten!”
De docenten in het mbo vinden het niet alleen lastig dat er weinig interactie met studenten mogelijk is. Een aantal maakt zich zorgen over hun studenten.
Hugo (Sociaal Werk): ,,Ik heb studenten die nu van de radar verdwijnen doordat ze thuis niet kunnen of niet de mogelijkheid hebben om te studeren. School is voor hun de veilige haven in hun dagelijks leven. Ik heb studenten die er altijd waren, vertrokken als de conciërge de deur op slot draaide, en waar we nu niks of weinig van horen. Daarnaast missen de studenten hun stages waar ze zoveel leren. “
Ook Pauline (Rekenen) maakt zich zorgen. “Sommige studenten reageren niet op opdrachten, e-mail, chatberichtjes in Teams en nemen geen telefoon op. Ik maak me zorgen. Je staat nu meer dan ‘vroeger’ 24/7 aan. Ook op zondagavond krijg je berichtjes van studenten, waarop je toch gelijk gaat reageren.”
Hoe zal het onderwijs er na deze crisis uit gaan zien?
Het coronavirus heeft ons leven behoorlijk op zijn kop gezet. Het zijn niet enkel gevolgen voor nu. De verwachting is dat onze maatschappij er blijvend anders uit gaat zien. Hoe zal het onderwijs er na deze crisis uit gaan zien? Hoe kijken zij naar deze omslag? De meningen van ‘mijn’ docenten lopen uiteen. Koffiedik kijken blijft lastig.
Hanneke (Nederlands) en Mireille (Biologie) weten het zeker: ,,Het onderwijs blijft hetzelfde, er zullen niet ineens meer online lessen gegeven worden.” Mireille vult aan: ,,Ik denk voor mijn lessen dat er niet zo veel zal veranderen. Ik deel al enkele jaren al mijn materiaal met de leerlingen en zal dat blijven doen. Misschien ga ik leerlingen meer stimuleren om digitaal in de methode te werken maar dat weet ik nog niet, want ik hoop niet dat alle digitaal gaat worden.”
Nina (Verzorging): ,,Ik denk meer gebruik te maken van de digitale tools die we momenteel ontwikkelen. Eventueel online vergaderen, maar vermoed niet dat de digitale lessen standhouden.”
Ook Giel (Automotive) is stellig: ,,De online-instructie is een blijvertje. Net als het online delen tussen de verschillende studenten, docenten en scholen. Afspraken met veel reistijd zijn verleden tijd. Ook denk ik dat het onderwijssysteem flexibeler wordt.”
“Weg met de boeken!”
Zijn collega Pauline (Rekenen) redeneert vanuit de kern van het onderwijs. Zij vraagt zich af hoe je verantwoord een klassikale methode kunt managen als er veel niveauverschil tussen studenten in een klas is. ,,Ik hoop dat docenten zullen inzien dat maatwerk nodig is. Dat is voor mijn vak ook al voorhanden. Veel methodes stellen tijdelijk gratis digitaal materiaal ter beschikking. Weg met de boeken en allemaal hetzelfde hoofdstuk daarin!”
Miriam (Engels) denkt dat er veel zal (kan) veranderen. ,,Minder echte contacturen en meer ruimte voor echt zelfstandig werken. Meer coachen en werken op afstand. Meer vertrouwen in de zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van de leerlingen.”
Ivo (Drama) denkt ook dat we vaker op deze manier gaan werken. Leerlingen kunnen op deze manier ook makkelijker thuis in subgroepjes werken. Oudergesprekken kunnen ook op deze manier.”
Zo zegt Esther (Verzorging): ,,Heel eerlijk gezegd laat ik mij verwonderen. In de toekomst kijken kan je niet. Ergens had ik het gevoel dat er een grote verandering op ons pad zou komen…..”
Wat is jouw gouden tip?
De impact van deze periode is nog lang niet voorbij. Dinsdag 2 juni openen scholen hun deuren en start de ‘anderhalvemeterschool’. Daarnaast blijft het leren op afstand Tenslotte vraag ik de docenten naar hun gouden tip. Wat willen zij het onderwijs meegeven?
“Zonder relatie, geen prestatie”
Giel: ,,Persoonlijk contact (video bellen) moet je heel goed blijven onderhouden. Wij missen studenten, studenten missen ons. Laten we een veilige basis voor de studenten blijven door zo persoonlijk mogelijk contact te blijven onderhouden. Zonder relatie, geen prestatie!”
Hugo: ,,Doe alles met een glimlach en omarm het avontuur van nieuw/anders onderwijs maken. Experimenteer eindeloos en maak het onderwijs samen met je studenten en werkveld. Vraag feedback, laat ze meedenken en vertel dat dit de geschiedenisboeken in gaat en wij er allemaal getuigen van zijn.”
Esther: ,,Verbinding, heb vertrouwen, in het hier en nu, laat je creativiteit spreken en spreek je uit. LET IT GO.”
Nina: ,,Probeer de positieven te zien en haal er het best uit!”
Pauline: ,,Studenten mogen niet de dupe worden, zeggen beleidsmakers. Regel zoveel mogelijk van wat in je macht ligt zo goed mogelijk voor je studenten. Doe dus wat binnen je cirkel van macht ligt en vertrouw op daarbuiten. Ver vooruitkijken heeft geen zin, wind je er dus ook niet over op. De veerkracht en passie spat er in het onderwijs, de zorg en op veel andere plekken vanaf, geniet daarvan!”
Ivo: ,,Elk middel kent zijn voor en tegens. Gebruik het afstandsleren alleen op die manier dat je de voordelen ervan gebruikt en communiceer hier helder over.”
Hanneke: ,,Bij Teams iedereen tegelijk zien. Online lessen zijn niet geschikt voor bijvoorbeeld 3-havo. Zij hebben contact met docent nodig om gemotiveerd te raken en te blijven.”
Miriam: ,,Blijf persoonlijk contact houden met de leerlingen en hun ouders. (Video)bel ze regelmatig, zodat ze weten dat je aan ze denkt en ze blijft monitoren.”
Marjan: ,,Verdiep je in de mogelijkheden van online lesgeven. Probeer dingen uit en kies uiteindelijk wat het beste bij jou past.”
Mireille: ,,Blijf in contact met leerlingen en collega’s en deel vooral je succeservaringen!”
Tenslotte
Als je mij begin dit jaar had verteld dat nog vóór de zomervakantie het gehele onderwijsveld over zou zijn geschakeld op afstandsleren, had ik je niet geloofd. Misschien is de belangrijkste les van deze coronacrisis wel; zeg niet het kan niet, maar begin gewoon!
Ter afsluiting bedank ik ‘mijn’ docenten niet alleen voor hun medewerking aan dit blog maar ook voor hun enorme inzet en bevlogenheid om leerlingen en studenten in deze onzekere tijden goed onderwijs te geven. Dank jullie wel!
Geschreven door Miriam Trommelen, Apeldoorn, 28 mei 2020
Thuis een training volgen?
Wij bieden al onze trainingen online aan via de unieke maatwerkmix. Een combinatie van korte interactieve sessies, maatwerkopdrachten, ondersteunende literatuur en online coaching. Afgestemd op jouw leervragen en situatie. Zo kun je ook in deze uitzonderlijke tijden veilig leren met blijvend positief resultaat!
Meer informatie over maatwerkmix? Stuur gewoon even een berichtje.
